Kiedy powstrzymać się od upomnienia braterskiego?

 

Św. Tomasz z Akwinu twierdził, że od upomnienia braterskiego chrześcijanie powinni odstąpić w czterech przypadkach. Po pierwsze wtedy, gdy sami grzeszą w jawny sposób, budząc zgorszenie innych. Po drugie, gdy popełnili grzech śmiertelny i nie pojednali się jeszcze na powrót z Bogiem, a po trzecie, gdy stawiają się wyżej od tych, których chcą upominać. I po czwarte, gdy można się zasadnie spodziewać, że grzesznik nie tylko upomnienia nie przyjmie, a będąc upomnianym stanie się jeszcze gorszym.

Upominanie nie powinno wynikać zatem tylko z emocji, lecz przede wszystkim z dobrego rozeznania. Św. Tomasz upierał się, że, aby uczynek miłosierdzia mógł przynieść zamierzony owoc, musi być spełniany „tam, gdzie należy, wtedy, kiedy należy, i w odpowiedni sposób”.

Nie ma to nic wspólnego z agresją i nienawistnym nastawieniem do tych, którzy – wedle nas i nauki Kościoła – myślą i postępują niewłaściwie. Nie dziwi więc, że Akwinata utrzymywał, iż:

upomnienie jest skutkiem znoszenia słabości bliźniego. A znosi się bliźniego, jeśli zachowuje się wobec niego życzliwość i z tej życzliwości stara się o jego poprawę.